วันที่ 5 มิถุนายน 2563 นายแพทย์กรกฤช ลิ้มสมมุติ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดพะเยา เปิดเผยถึง สถานการณ์โรคติดต่อนำโดยยุงลาย ซึ่งเป็นปัญหาทางสาธารณสุขที่สำคัญได้แก่ โรคไข้เลือดออก โรคไข้ปวดข้อยุงลาย และโรคติดเชื้อไวรัสซิกา โดยจะมีแนวโน้มการระบาดสูงขึ้นในช่วงฤดูฝน จากรายงานพยากรณ์โรคไข้เลือดออก ปี 2563 โดยกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข จังหวัดพะเยา มีค่าพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยไข้เลือดออก จำนวน 169 ราย โดยจะพบผู้ป่วยสูงขึ้นตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2563 เป็นต้นไป และจากการรายงานผลการสำรวจลูกน้ำยุงลาย ตามโครงการอาสาปราบยุงลาย ในพื้นที่จังหวัดพะเยา ตั้งแต่เดือนมกราคม 2563 ? เมษายน 2563 พบว่า ค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายเกินค่ามาตรฐาน ทั้งในบ้าน วัด และสถานศึกษา และข้อมูลการเฝ้าระวังผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกของจังหวัดพะเยา ระหว่างวันที่ 1 มกราคม ? 3 มิถุนายน 2563 มีรายงานผู้ป่วยสะสมจำนวน 34 ราย อัตราป่วยเท่ากับ 7.16 ต่อแสนประชากร มีผู้เสียชีวิต 1 ราย อัตราป่วยสะสมเป็นลำดับที่ 71 ของประเทศ กลุ่มอายุที่มีอัตราป่วยสูงสุดคือกลุ่มอายุ 15-19 ปี รองลงมาคือ อายุ 25-29 ปี พบผู้ป่วยในพื้นที่ 5 อำเภอ อำเภอเชียงม่วน มีอัตราป่วยสะสมมากที่สุด รองลงมา คือ อำเภอดอกคำใต้ เชียงคำ เมืองพะเยาและปง ตามลำดับในปี 2563 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพะเยาได้จัดทำโครงการจิตอาสาปราบยุงลายด้วยความร่วมมือราษฎร์ - รัฐ ท้องถิ่น ท้องที่ และชุมชน จังหวัดพะเยา โดยมีกิจกรรมที่สำคัญ ดังนี้ ขอความร่วมมือประชาชนทุกครัวเรือนต้องช่วยกันดูแลสิ่งแวดล้อมใกล้ตัวไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ของลูกน้ำยุงลาย ด้วยการใช้มาตรการ ? 3 เก็บ ป้องกัน 3 โรค ? ได้แก่ เก็บบ้าน ให้โล่ง อากาศปลอดโปร่งไม่ให้ยุงลายเกาะพัก เก็บขยะ เศษภาชนะต่างๆไม่ให้เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลาย และเก็บน้ำ ปิดฝาภาชนะให้มิดชิด เช่น โอ่ง ไห ขวด ถัง เป็นต้น ไม่ให้ยุงลายวางไข่ ต้องทำอย่างต่อเนื่องทุกสัปดาห์ ให้ทุกครัวเรือนสำรวจและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในบ้านตนเอง ทุกสัปดาห์ อาสาสมัครสาธารณสุขและจิตอาสาปราบยุงลายสุ่มสำรวจและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในชุมชนทุกสัปดาห์ โดยยึดหลักตามมาตรการป้องกันควบคุมโรคโควิด19 ในการปฏิบัติงาน เช่น หมั่นล้างมือและทำความสะอาดอุปกรณ์ที่ใช้ สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลาและเว้นระยะห่างระหว่างบุคคลของผู้สำรวจ ไม่จัดกิจกรรมรณรงค์ที่รวมกลุ่มคนจำนวนมาก และให้ความรู้ สร้างความตระหนักในการป้องกันควบคุมโรคในชุมชน หากพบผู้ป่วยรายใหม่ในหมู่บ้านหรือชุมชน ต้องเร่งดำเนินการควบคุมโรคในรัศมี 100 เมตร รอบบ้านผู้ป่วย ทั้งนี้เพื่อป้องกัน 3 โรค ได้แก่ โรคไข้เลือดออก โรคไข้ปวดข้อยุงลายและโรคติดเชื้อไวรัสซิกา
